taal / language

wat heb je nodig:

  • een set bokken (minimaal twee)
  • een goede krik
  • een goede doppenset en een set steek/ringsleutels
  • een groot verlengstuk voor de doppenset of een eind pijp voor bij de steek/ringsleutels
  • kruipolie
  • een hamer
  • een momentsleutel

over dempers en veren:

Als je twijfelt over de staat en het gedrag van je schokdempers laat deze dan eens testen bij een garage of bandenboer. De auto gaat dan op een testbank en de werking en demping van het onderstel wordt nagegaan. Vaak krijg je ook nog een uitdraai waarop je kunt zien hoe "erg" het is. Zo'n testje kost meestal niks en geeft je zekerheid over de staat.

Een duidelijke indicatie dat er iets mis is is als je over een beetje stevige hobbel rijdt (bijvoorbeeld een brugopgang op de snelweg) en je voelt de auto naar één kant trekken bij het "neerkomen". De demping is aan één kant dan duidelijk minder.

Als blijkt dat ze inderdaad aan vervanging toe zijn sta je voor de keuze; blijf ik bij origineel of ga ik voor een wat sportievere set...
Een sportset heeft vaak als voordeel een strakkere wegligging maar als bijkomend nadeel dat hij wat "harder" wordt waardoor er wat comfort verloren gaat. Je kunt daarin zo "sportief" gaan als je wilt. Soms merk je het verschil amper en bij de andere set rammelen de vullingen uit je gebit.
Er is een zeer grote verscheidenheid aan dempers en veren en combinaties van deze. Praat met mede mazdarijders en clubgenoten en vraag naar hun ervaringen. Laat je goed voorlichten en beslis dan zelf welk merk/type demper en veer je wilt.

vervangen van de voorste schokdempers:

Begin al een dag of wat van te voren met het in de kruipolie zetten van de diverse bouten en moeren waarmee de dempers, torsiestangen en draagarmen vast zitten.
Als je dan zover bent begin dan met de wielen los te draaien en de auto op bokken te zetten.

als je een MX-5 hebt moet het tankje van de ruitensproeier even los. anders kan je niet bij de moeren waarmee de demper aan de carrosserie zit. Een Miata heeft een ander type tankje met een smalle bovenkant waardoor dit niet in de weg zit. Het tankje zit met drie m10 moertjes vast.

Draai de twee moeren waarmee de dempers aan de carrosserie zit los. Handigst is om ze (of één) er nog even op te laten zitten. Dan valt de schokdemper er nog niet uit en heb je straks je handen vrij om te werken (anders sta je alleen maar de demper omhoog te houden...)

Vervolgens de onderste bout van de demper los. Deze zit met een moer vast, dus aan de andere kant even een steek- of ringsleutel. Dan de onderste bout van de torsiestang los en eruit. Doe dit aan beide zijden, anders kan straks de ophanging niet naar beneden.

Nu is de demper wel los, maar de spanning in de rubbers van de ophanging houdt de boel omhoog. In deze staat kan de ophanging niet ver genoeg naar beneden om de schokdemper door te laten. De bovenste arm moet los van de carrosserie. Deze zit vast met een hele lange bout en een moer. Deze zit heel erg vast dus gebruik een goed verlengstuk of een eind pijp op een ringsleutel om hem los te draaien. Aan de voorkant van de auto is de meeste ruimte dus draai aan die kant.
Wees erop voorbereid dat je veel kracht moet zetten. Doe voorzichtig en voorkom dat je de auto van de bokken duwt! Dat geeft een heleboel vervelende narigheid.
Gebruik nooit een momentsleutel voor het losdraaien van dergelijke moeren/bouten. Dit leidt tot ongewenste slijtage en een onzuivere werking!

Gebruik een hamer om de bout eruit te tikken.

Als je stuurbekrachtiging hebt zitten de leidingen aan de bestuurderskant. Hier is niet veel ruimte maar de bout kan er nét langs.

Als de bout eruit is kan de arm naar voren en eruit. wees voorzichtig dat de boel er niet uit valt. Probeer vooral te voorkomen dat er spanning op de remleiding komt!

Met een verenspanner kan je de dempercombinatie uit elkaar halen. Zie meer hierover op de techniekpagina onder "vervangen stofhoezen van de schokdempers ".

Een complete demper bestaat uit (van boven naar beneden, of van links naar rechts op de foto):

  • anti-kraak folie
  • bovenmoer van de demper en veerring
  • bovenschotel
  • stofhoes
  • veer
  • schokdemper

En dan is het nog een kwestie van het opnieuw monteren van de nieuwe demperset. De bovenschotel zit bij de meeste kits er niet bij dus je zult de bestaande moeten hergebruiken.

Als de demper dan weer in elkaar zit is het simpelweg nog een kwestie van monteren in de omgekeerde volgorde van de demontage.
Eerst de demper door de draagarm en met de onderste bout vastzetten. De kop van de bout moet naar de achterzijde van de auto wijzen. Dan in de carrosserie zetten en de twee moertjes bovenop erop. Eventueel de onderste draagarm ondersteunen met de krik. Vervolgens de draagarm op z'n plek en de lange bout er weer door. Als dit aan beide zijden is gedaan kunnen ook de boutjes van de torsiestang er weer in.

De diverse aanhaalmomenten:

  • bovenste moeren m10 van de schokdemper: 29-36Nm
  • onderste bout van de schokdemper: 73-93Nm
  • moer van de lange bout van de bovenste draagarm: 118-138Nm
  • boutjes van de torsiestang: 36-54Nm

Vergeet ook niet om het ruitensproeiertankje weer vast te zetten!

Als dit erop zit kan je verder met de achterste schokdempers.